Uitkleden rechtsbijstand aan asielzoekers levensgevaarlijk

PERSBERICHT VAJN – 10 oktober 2017:  Uitkleden rechtsbijstand aan asielzoekers levensgevaarlijk

Asieladvocaten vinden het beperken van gefinancierde rechtshulp in de aanvraagfase van de asielprocedure een ondoordachte maatregel met negatieve effecten voor zowel asielzoekers als voor de overheid. Volgens de vereniging  van asieladvocaten (VAJN) zal de maatregel geen tijd of kosten besparen omdat het aantal beroepszaken en herhaalde aanvragen aanmerkelijk zal toenemen. Tegelijk stijgt het risico dat vluchtelingen ten onrechte worden afgewezen.

Als het aan het nieuwe kabinet wordt de rechtsbijstand aan asielzoekers uitgekleed. Volgens het plan zullen asielzoekers pas een advocaat zien op het moment dat de IND al het voornemen heeft om hun asielaanvraag af te wijzen. Dat is veel te laat, vindt de VAJN.

Op dat moment is de fase waarin de asielzoeker de reden van het asielverzoek moet onderbouwen immers al voorbij. Er zijn dan vaak drie interviews geweest en eventueel bewijs moet al zijn ingeleverd. Volgens de plannen van het kabinet zal de asielzoeker dat allemaal zonder rechtsbijstand moeten doen – zelfs als dat een getraumatiseerd slachtoffer van marteling is, een homoseksueel die zich schaamt voor zijn geaardheid, of een kind.

De rechtshulp die na een voornemen tot afwijzen wel geboden zou worden is te weinig en te laat. Er is dan maar één dag beschikbaar, waarin kennis moet worden gemaakt met de advocaat, de verslagen van verhoor met een tolk worden doorgenomen en een gedegen reactie worden opgesteld.

Dat is volstrekt onmogelijk. In de huidige praktijk is het gesprek over een voornemen tot afwijzing het vierde gesprek met de advocaat, en is er een vertrouwensband ontstaan tussen advocaat en asielzoeker. Daardoor is het bespreken van, bijvoorbeeld, seksuele geaardheid, religieuze bekering of traumatische gebeurtenissen als marteling en verkrachting mogelijk. In de nieuwe situatie zal daar vaak geen mogelijkheid meer voor zijn.

Volgens het regeerakkoord zou deze maatregel ertoe leiden dat er capaciteit vrijkomt bij de IND. De VAJN ziet dat niet in. Het tegendeel lijkt het geval: een door een advocaat goed voorgelichte asielzoeker vertelt wat van belang is. komt sneller tot de kern en realiseert zich beter de waarde van bewijs. Bovendien zorgt de inzet van rechtsbijstand vanaf het begin voor kwalitatief betere besluiten, waardoor er minder beroepsprocedures voor de rechtbank nodig zijn.

De maatregel leidt dus tot meer procedures, die tijd en geld kosten. En omdat de rechter toetst op grond van het dossier, is het risico reëel dat vluchtelingen ten onrechte worden afgewezen. Dan kunnen  weer herhaalprocedures noodzakelijk zijn.

 

EINDE PERSBERICHT

 

Noot voor redactie:

Meer informatie bij Wil Eikelboom, voorzitter (weikelboom@prakkendoliveira.nl; 020-3446200)

Zie voor een meer uitgebreid standpunt over de diverse kabinetsplannen die raken aan de asieladvocatuur: https://www.vajn.org/wp-content/uploads/2017/10/Uitgebreide-reactie-regeerakkoord-VAJN-1.pdf