In december 2018 bracht Staatssecretaris Mark Harbers, verantwoordelijk voor asiel, een voorstel naar de Kamer op grond waarvan gratis rechtsbijstand aan asielzoekers door advocaten voor een belangrijk deel wordt geschrapt. De besprekingen voorafgaand aan en tijdens de asielprocedure, en het maken van correcties op de rapporten, worden geschrapt. Pas als de IND een voornemen uitbrengt om de aanvraag af te wijzen dan wordt er nog snel een advocaat bijgehaald. Die zou dan binnen één dag de cliënt ontmoeten, diens vertrouwen moeten zien te winnen, het hele dossier lezen, fouten in de rapporten corrigeren, eventueel bewijs verzamelen én een zienswijze schrijven. Dat is onbegonnen werk.
De reden voor deze maatregel is volstrekt onduidelijk. Het is geen bezuiniging en geen versnelling van de asielprocedure, en het zal de IND alleen maar méér capaciteit kosten. En dat terwijl de dienst nu al met een tekort aan personeel kampt, waardoor de -op papier- snelle asielprocedure ernstige vertraging oploopt.
De VAJN hoopt op steun tegen de voorgenomen maatregel. Want als die wordt ingevoerd zullen procedures langer duren, zal de ondercapaciteit van de IND toenemen, zullen er meer beroepen worden uitgevochten voor de rechtbank en riskeert de groep gespecialiseerde asieladvocaten te worden overvleugeld door goedkope beunhazen waarop geen enkele controle bestaat. Maar bovenal: dan zullen alle asielzoekers, inclusief kinderen, LHBTI-ers, bekeerlingen, gemartelden, slachtoffers van oorlog en geweld, minder kans maken op een eerlijke beoordeling van hun verzoek om bescherming.